Akoestische afwerking, hoe zit dat?

Akoestische afwerking, hoe zit dat?

Als je opzoekt gaat naar materialen om de akoestiek te verbeteren, dan zijn er talloze mogelijkheden terug te vinden op internet. Sommige materialen zijn puur functioneel en zijn esthetisch gezien minder fraai, maar er zijn ook vele oplossingen die naast het verbeteren van de akoestiek ook een bijdrage leveren aan de uitstraling. De meeste akoestische basismaterialen ogen niet zo fraai en worden door de fabrikant/leverancier van een passende afwerking voorzien. Over deze afwerking gaat het blogbericht van vandaag.

Akoestisch of akoestisch open?

Akoestisch en akoestisch open worden nogal eens door elkaar gehaald. Dit zijn twee onderdelen die nauw verbonden zijn, maar bijzonder verschillend zijn.

Akoestisch

Met de term akoestisch wordt bedoeld dat het materiaal van zichzelf akoestische eigenschappen bezit en dus een bijdrage levert aan het verbeteren van de akoestiek. In de regel is dit een zacht materiaal met een open structuur. Ook hebben we voor een effectieve verbetering van de akoestiek een zekere dikte aan materiaal nodig. Voorbeelden hiervan zijn akoestische panelen, plafondeilanden of een geluidsabsorberend schuim.

Akoestisch open

Omdat de meeste akoestische materialen er niet zo fraai uitzien, worden deze in de regel niet als ruw, onbewerkt materiaal gebruikt. Meestal vinden we akoestische voorzieningen op prominente plekken in een ruimte terug, dus is de uitstraling van het product ook belangrijk. Fabrikanten en leveranciers voorzien daarom veel van deze oplossingen van een passende afwerking. Dit kan b.v. middels een vlies, verflaag of textiel. Een goed afgestemde afwerking is bijzonder belangrijk om de akoestische prestaties van het materiaal te waarborgen, want het materiaal achter de afwerking zorgt nu juist voor de akoestische verbetering. Belangrijk is dus dat het geluid goed bij het basismateriaal kan komen. Hiervoor moet de afwerking dus open zijn, zodat de geluidsgolven er goed doorheen kunnen. Een geschikte afwerking heeft dus ook een zo genoemde ‘open structuur’. Zouden we een ongeschikte afwerking toepassen en bijvoorbeeld een gipsplaat op de akoestische afwerking bevestigen dan brengen we een hard, dicht materiaal aan, waardoor de geluidsgolven voor het grootste deel worden teruggekaatst en er een groot gedeelte van de werking teniet wordt gedaan. Een akoestisch open afwerking zelf heeft dus geen tot geringe akoestische prestaties en zal dus zonder akoestisch basismateriaal niet of nauwelijks bijdragen aan het akoestisch comfort.

Voor het doe-het-zelfpubliek

Er zijn genoeg mensen die zelf aan de slag gaan met het maken van akoestische panelen. Op zichzelf is dit natuurlijk prima en het kan ook effectief zijn. Wel is het natuurlijk belangrijk dat men een hoogwaardig akoestisch basismateriaal gebruikt. Naast het basismateriaal is ook de juiste afwerking een belangrijk punt van aandacht. Allereerst moet de afwerking akoestisch open zijn. Dit kun je enigszins testen door op de afwerking te blazen en met de hand te voelen of de adem aan de andere zijde voelbaar is. Ook zou er als de afwerking tegen het licht gehouden wordt licht doorheen moeten komen. Als we bijvoorbeeld naar textiel kijken zullen veel stofsoorten een openstructuur bezitten (de een meer als de ander) maar alternatieven van bijvoorbeeld PVC en vinyl vaak niet. Ook de bevestiging van het textiel is belangrijk. Zou deze bijvoorbeeld verlijmd worden op het materiaal, dan is de kans groot dat de lijm een gesloten laag aanbrengt op het basismateriaal en is het werk dus voor niets geweest.

Afwerking van een naadloos akoestisch plafond

De meeste mensen willen natuurlijk een akoestische oplossing die voor het oog niet opvalt in de ruimte. Een naadloos akoestisch plafond is hiervoor bij uitstek de oplossing. Een naadloos akoestisch plafond bestaat eveneens uit akoestische basispanelen die tegen het plafond worden gemonteerd, veelal op een onderconstructie. De naden en schroefpunten worden dan gevoegd net als bij een plafond van gipskartonplaten. Hierdoor ontstaat dus een vlakke, akoestische ondergrond. Om deze optimaal te laten functioneren en een mooi, strak uiterlijk te geven wordt hier een gespoten of gestuukte afwerking op aangebracht met een open structuur. Dit zijn speciale afwerkingsmaterialen die ontwikkeld zijn voor akoestische plafonds. Zouden we hier een reguliere afwerking op toepassen, dan zal dit de akoestische prestaties aanzienlijk beïnvloeden in negatieve zin. Ook het vakmanschap voor het aanbrengen hiervan speelt een grote rol. In de regel zijn deze afwerklagen bijzonder dun en fijn aangebracht. Is de laag te dik, dan zal het akoestisch effect aanzienlijk minder zijn. Is de laag te dun, dan zal het plafond niet mooi dekkend zijn. We praten dan over toleranties van tiende millimeters.

Een naadloos akoestisch plafond zonder panelen?

Hoewel de meeste naadloze akoestische plafonds bestaan uit panelen met een akoestisch open afwerking, is een akoestische spuitpleister hierop een uitzondering. Een akoestische spuitpleister is een akoestisch basismateriaal dat direct tegen het oppervlak wordt aangebracht. Dit is dus de afwerking en het basismateriaal samen in één. Door meerdere arbeidsgangen wordt de laagdikte van het materiaal aangebracht op de ondergrond. Dit kan vanaf enkele millimeters tot enkele centimeter zijn. De laagdikte bepaalt voor het grootste gedeelte de akoestische prestaties. Een akoestische spuitpleister heeft meestal een grovere, meer robuuste structuur en wordt veelal toegepast in meer robuuste, industrieel ogende ruimtes. Voor een fijnere of gladde structuur kiest men vaak voor een naadloos akoestisch panelen plafond.

Via de specialist

De meeste naadloze akoestische plafonds zijn enkel via een gespecialiseerde verwerker te verkrijgen. Expertise en kennis van de plafonds en de afwerking is bijzonder belangrijk. Er zijn veel details van toepassing die men niet tegenkomt bij reguliere naadloze plafonds. Waar een stukadoor bij een gipsplafond wellicht enkele millimeters extra laagdikte aanbrengt om een plafond mooi vlak te krijgen, kan deze extra laagdikte bij een akoestisch plafond de akoestische prestaties drastisch laten dalen. De gespecialiseerde verwerkers hebben uitvoerige scholing gehad en zij kennen alle ins en outs van deze plafonds.

Onderhoud of schade herstel

Ook onderhoud en schadeherstel worden door een gespecialiseerde verwerker verricht. Hierbij gelden dezelfde uitgangspunten als bij de installatie. Wordt een naadloos akoestisch plafond op verkeerde wijze of met onjuist materiaal onderhouden, dan is de kans groot dat de akoestische prestaties aanzienlijk dalen of in het ergste geval verdwijnen. Het zelf schilderen, overspuiten of opnieuw stuken van een naadloos akoestisch plafond is dus onverstandig.

Het Naadloos Akoestisch Bouwlab geeft opleiding en training aan verwerkers van naadloze akoestische plafonds over de hele wereld. Het Naadloos Akoestisch Bouwlab is onafhankelijk en verzorgt zelf geen installatie of onderhoud van naadloze akoestische plafonds. Ook verkopen wij geen plafonds of diensten. Bent u opzoek naar een geschikte verwerker, dan kunnen wij u in contact brengen met een gecertificeerde installateur in uw regio die gespecialiseerd is in het type plafond dat voor u van toepassing is. Zo bent u verzekerd van kwaliteit.

Joost Vermeulen

Akoestisch Adviseur bij het Naadloos Akoestisch Bouwlab