Een naadloos akoestisch plafond, en nu?

Ik wil een naadloos akoestisch plafond, en nu?

Akoestiek problematiek komt bij uitstek voor in ruimtes met veel harde oppervlakken en een minimale inrichting. Deze ontwerpkeuze maakt men natuurlijk niet zomaar. Men wil in dit geval vaak een ruimtelijke, strakke uitstraling. Jammer is het feit dat de akoestiek hierbij nogal eens vergeten wordt of dat men de veronderstelling heeft dat akoestiek deze wijze van uitstraling negatief beïnvloedt. Akoestisch comfort en een strak en ruimtelijk interieur hoeven elkaar niet te bijten en kunnen met de juiste oplossing zelfs prima met elkaar door een deur. Een naadloos akoestisch plafond kan hier de oplossing zijn. Met een naadloos akoestisch plafond kan een hoog akoestisch comfort gerealiseerd worden, zonder compromissen in de ruimtelijke en strakke uitstraling.

Naadloze akoestische plafonds

Hoewel de markt van naadloze akoestische plafonds relatief klein is ten opzichte van de markt voor systeem en gipsplafonds is deze groter dan men zou verwachten. Er zijn diverse merken, systemen en afwerkingen. Al deze mogelijkheden hebben specifieke plus en minpunten. De weg naar de keuze van het juiste plafond op de juiste plek kan dan ook een behoorlijke zoektocht zijn. Natuurlijk kan men op internet tal van documentatie vinden en/of van diverse systemen een vertegenwoordiger uitnodigen. Naast dat dit bijzonder veel tijd in beslag neemt, zal een vertegenwoordiger van een specifiek merk of product zich met name richten op zijn product en dat is natuurlijk logisch. Daarnaast moet men de keuze dan veelal vanaf een sample en een productfolder maken. In veel gevallen eindigt dit in een grote stapel informatie en is het nog maar de vraag of men dan een wel overwogen keuze kan maken en of alle feiten en details op tafel liggen. In dit blogbericht behandelen we een aantal specifieke zaken die van belang zijn voor het maken van de juiste keuze.

Akoestische eigenschappen

Waarschijnlijk is dit de meest belangrijke factor. Men kiest immers voor een akoestische plafond oplossing vanwege de akoestisch eigenschappen. Binnen de mogelijkheden voor naadloze akoestische plafonds zijn er uiteenlopende absorberende eigenschappen. Het absorberend vermogen van naadloze akoestische plafonds kan uiteenlopen van ca. αw 0.35 tot aan αw 1.00. Dit maakt nogal een verschil. Hoewel lang niet altijd een absorberend vermogen van αw 1.00 nodig is, is afdoende absorberend vermogen een punt van prioriteit.

Afwerking

Naast de akoestische eigenschappen is de eindafwerking een belangrijk aspect. Het oog wil immers ook wat. Net als bij het absorberend vermogen, zijn er ook tal van mogelijkheden met betrekking tot de afwerking. Dit kan uiteenlopen van grof gestructureerd tot nagenoeg spiegelglad. De gekozen afwerking heeft invloed op diverse factoren zoals, prijs, akoestisch vermogen, arbeidsintensiviteit, installatie, benodigd steigerwerk, risico’s op strijklicht en onderhoud. Hoewel men vaak alleen de keuze maakt op basis van prijs, uitstraling en absorptie zijn er veel meer factoren die een belangrijke rol spelen. Deze factoren komen vaak niet ter sprake en kunnen achteraf zorgen voor onaangename verrassingen.

De opbouw

Ook de opbouw van het systeem is een belangrijke factor. Dit is immers het fundament. Niet elk plafond is geschikt voor elke situatie. Er zijn naadloze akoestisch plafonds die rechtstreeks op de ondergrond worden gespoten, akoestische basispanelen die rechtstreeks worden

verlijmd en daarna afgewerkt en systemen die op een onderconstructie worden bevestigd alvorens deze worden afgewerkt. Factoren als bouwkundige ondergrond, vlakheid van de ondergrond, verlichtingsplan, technische voorzieningen aan het plafond, toegankelijkheid, plafondhoogte, aansluitingen, luchtdichtheid etc. zijn allemaal factoren die van wezenlijk belang zijn. Vaak worden deze niet of niet gedetailleerd genoeg besproken.

Risico op vervuiling

Met de keuze voor een naadloos plafond, wil men hier zo lang mogelijk van genieten. Natuurlijk zal elke plafondafwerking (ook regulier stuc, schilder of spuitwerk) in de loop der jaren een vorm van verkleuring vertonen door zonlicht, lucht, stof en vuil etc. Een plafond dat tot in de eeuwigheid zijn begin kleur behoudt bestaat helaas nog niet. Toch zijn er wezenlijke verschillen in de tijdsduur hiervan terug te vinden in de verschillende systemen. Hier spelen natuurlijk externe factoren van de gebruiker een rol maar zeker ook de bouwkundige aspecten en de kwaliteit van het systeem. Een van de grote boosdoeners hierin is convectiestroming. Convectiestroming is de luchtcirculatie in een ruimte. Door de werking van koude en warme lucht ontstaan er drukverschillen tussen de onderzijde van het plafond en het plenum (plenum = ruimte boven het plafond). De opstijgende lucht neemt stof en vuildeeltjes mee en zoekt een weg om door het plafond bij het plenum te komen. Waar de lucht door het plafond heen kan, blijven de stof en vuildeeltjes achter op de afwerklaag, waardoor er lokale vervuiling optreedt en bijvoorbeeld naden/schroefpunten af gaan tekenen. Het is daarom belangrijk dat het plafond voorzieningen heeft om dit fenomeen zoveel mogelijk tegen te gaan. Niet ieder systeem is hierop even goed ingericht.

Strijklicht

Elke vorm van plafond en wandoppervlakken is door mensen gemaakt. Wij zijn helaas als mensen niet in staat om als een robot te werken. Bij een afwerking in welke vorm dan ook, zijn er in meer of mindere maten menselijke toleranties aanwezig. Met een goed product en gedegen vakmanschap zijn deze in veel situaties niet of nauwelijks zichtbaar, maar als er specifieke/overmatige belichting plaatsvindt vanuit een of meerdere punten dan kan deze belichting ervoor zorgen dat minuscule oneffenheden zichtbaar worden. Wij zien in de praktijk dat oneffenheden van >0,2mm in bepaalde situaties al hinderlijk kunnen zijn. Helaas bestaat een strijklicht vrije afwerking nog niet, ook niet met een reguliere schilder/stuc of gespoten afwerking. Wel is het zo dat bepaalde naadloze akoestische plafonds gevoeliger zijn voor strijklicht als andere. Naast het vakmanschap van de installateur, kan dit komen door toleranties in de dikte van de basisplaat, de gladheid van de afwerking, de hoeveelheid af te werken naden/schroefpunten en de opbouw van het plafond. Omdat dit niet geheel te voorkomen is, is zeker de keuze van het juiste plafond en een goede voorlichting van essentieel belang.

Onderhoud en schadeherstel

Elk plafond kan door schade of na verloop van jaren onderhoud of herstel van schade nodig hebben. Ook hierin verschillen de verschillende plafondtypes wezenlijk. Waar het bij een aantal plafonds relatief eenvoudig is om schade te herstellen of onderhoud te verrichten, is dit bij andere types kostbaar en arbeidsintensief. Afhankelijk van het type ruimte zijn de wens van de gebruiker, eventuele contractuele afspraken over periodiek onderhoud en de risico’s op vervroegd onderhoud of schade zeker punten van aandacht.

Hulp bij de keuze

Zoals al duidelijk blijkt uit dit blogbericht, is er een behoorlijk aantal factoren dat mee genomen wordt om een juiste keuze te maken. Het naadloos akoestisch bouwlab ondersteunt architecten, (af)bouwbedrijven en opdrachtgevers bij het maken van deze keuzes en om het juiste plafond bij de juiste situatie te brengen. Nagenoeg alle naadloze plafondsystemen zijn er te zien en te ervaren in geïnstalleerde situaties, waardoor de keuze niet gemaakt hoeft te worden op basis van een sample en een productfolder. Onze adviseurs kennen de ins en outs van al deze systemen. In één kosteloos adviesgesprek doorloopt u een breed assortiment aan verschillende systemen, worden alle belangrijke aspecten besproken en krijgt u een objectief en onafhankelijk advies. Zo bespaart u voor uzelf veel tijd aan afspraken met diverse vertegenwoordigers en het zoeken op internet. U kunt bij het naadloos akoestisch bouwlab geen akoestisch plafond kopen of een prijsopgave ontvangen. Wij bieden u enkel advies en brengen u n.a.v. uw keuze in contact met de fabrikant, leverancier of installateur van het gekozen plafond.

Training en opleiding

Naast de ondersteuning middels adviesgesprekken, verzorgen wij ook trainingen en cursussen die speciaal gericht zijn op naadloze akoestische plafonds. Deze vorm van educatie bieden wij aan architecten, (af)bouwbedrijven en vakscholen. Door een goede basiskennis van naadloze akoestische plafonds kunnen veel aspecten al in de ontwerp en ontwikkelingsfase worden meegenomen.

Joost Vermeulen

Adviseur bij het Naadloos Akoestisch Bouwlab